Zespół jelita drażliwego inaczej zwany IBS to patologia układu pokarmowego, która znacznie obniża jakość codziennego funkcjonowania osób chorych. W ostatnim artykule przybliżyliśmy Wam temat IBS. Czym jest? Jakie są jego objawy? Jak go leczyć? Dzisiaj przedstawimy Wam w jaki sposób osoby zmagające się z tą nieprawidłowością powinny się odżywiać.
Odżywianie w zespole jelita drażliwego:
regularne spożywanie nieobfitych posiłków
ograniczenie ilości tłustych produktów i potraw
polecanymi technikami kulinarnymi jest gotowanie w wodzie, na parze, pieczenie w folii, nie zaleca się smażenia, duszenia z dużą ilością tłuszczu
ograniczenie ostrych przypraw
unikanie napojów gazowanych, słodzonych
ograniczenie ilości mocnej herbaty, kawy, napojów alkoholowych
unikanie produktów i potraw powodujących wzdęcia: cebula, czosnek, papryka, kapusta, orzechy, owoce cytrusowe, fasola, groch, czekolada
unikanie produktów i potraw zawierających sztuczne substancje słodzące
i dużo fruktozy
Dieta low FODMAP w leczeniu zespołu jelita drażliwego
Dieta low FODMAP to trójetapowa terapia stosowana w celu łagodzenia objawów IBS. Celem diety jest określenie jakie pokarmy i substancje z grupy FODMAP (fermentujące oligo-, di- i monosacharydy oraz poliole) są tolerowane przez jelita, a które wywołują niepożądane objawy. Do tej grupy zalicza się między innymi sacharozę, czyli cukier stołowy, fruktozę obecną w owocach, laktozę obecną
w mleku krowim, a także sorbitol. Dieta ta przynosi efekty szczególnie przy postaci biegunkowej IBS, ale także przy postaci zaparciowej.
I etap – faza eliminacji, czyli maksymalnego ograniczenia produktów bogatych
w oligosacharydy, disacharydy, monosacharydy, poliole. U chorego te węglowodany są w niewystarczającym stopniu absorbowane z jelita cienkiego, a to prowadzi do zwiększonej sekrecji wody i nasilonej fermentacji bakteryjnej. Jej wynikiem jest zwiększona produkcja gazów (wodoru, dwutlenku węgla, metanu). Czas trwania tego etapu diety to okres od 2 do 6 tygodni. Ważne jest aby nie przedłużać tego etapu, ponieważ może dojść do pogłębienia dysbiozy jelitowej, niedoboru substancji odżywczych.
II etap – reintrodukcja, czyli stopniowe, pojedyncze, w kilkudniowych odstępach czasu wprowadzanie do diety pokarmów bogatych w FODMAP. Celem tego etapu jest określenie, które z nich wywołują objawy IBS, a które nie. Wprowadzanie FODMAP powinno opierać się na spożywaniu pokarmu bogatego tylko w jeden typ FODMAP dziennie przez np. 3 dni i monitorowanie objawów. Następnie należy zanotować, jak był tolerowany. Dalej zalecana jest kilkudniowa przerwa, kiedy stosujemy zasady fazy eliminacji. Po tym czasie można testować kolejny produkt bogaty w FODMAP. Etap ten trwa od 8 do 12 tygodni.
III etap – personalizacja, czyli ustalenie indywidualnej, spersonalizowanej diety dzięki obserwacjom przeprowadzonym na etapie reintrodukcji. Warto powtarzać wprowadzanie produktów i typów FODMAP, które były źle tolerowane, aby sprawdzić czy nie zmieniła się ich indywidualna tolerancja.
Co z błonnikiem pokarmowym przy IBS?
Najkorzystniejszy dla pacjentów z zespołem jelita drażliwego jest błonnik rozpuszczalny, zwłaszcza dla osób, u których dominują zaparcia. Jego źródłem jest siemię lniane, nasiona babki lancetowatej, ryż brązowy, warzywa, owoce, otręby
i płatki owsiane. British Dietetic Association radzi, aby określić w diecie osób cierpiących na zespół jelita drażliwego podaż błonnika ze wszystkich źródeł oraz ocenić objawy występujące po ich spożyciu. Na tej podstawie można określić, czy dotychczasowy udział błonnika jest optymalny dla danej osoby. Błonnik nierozpuszczalny (znajdujący się np. w otrębach pszennych, produktach pełnoziarnistych, pomidorach, ogórkach, fasoli szparagowej) może nasilać dolegliwości bólowe, wzdęcia, dlatego nie jest zalecany.
Czy dieta bezglutenowa jest konieczna przy IBS?
Nie ma wskazań do stosowania diety bezglutenowej w zespole jelita drażliwego. Produkty zawierające gluten są źródłem łatwo fermentujących węglowodanów – fruktanów, które nasilają objawy. Dlatego po wyeliminowaniu z diety tych produktów, pacjenci czują ulgę. Wskazaniem do stosowania diety bezglutenowej przez całe życie jest celiakia.
Autorką artykułu jest Malwina Waszkowska, szerzej znana na Instagramie jako @bezglutenufajniejest. W naszej klinice specjalizuje się w leczeniu IBS i innych schorzeń układu pokarmowego.
