Coraz więcej słyszy się o schorzeniu, jakim jest zespół jelita drażliwego. Co ciekawe, nie jest to choroba, a jedynie patologia przewodu pokarmowego, ponieważ nie wiąże się z groźnymi powikłaniami, nie zagraża życiu. Nie zmienia to faktu, że znacznie obniża jakość codziennego funkcjonowania osób chorych, dlatego tak ważna jest świadomość czym IBS jest, aby móc jak najlepiej pomagać pacjentom zmagającym się z nim.
Czym jest zespół jelita drażliwego?
Zespół jelita drażliwego (ang. irritable bowel syndrome – IBS) to zaburzenie czynnościowe jelit. Jest to schorzenie przewlekłe. Charakterystycznymi objawami zespołu jelita drażliwego są bóle brzucha i zaburzenia rytmu wypróżnień (biegunki lub zaparcia, które mogą pojawiać się naprzemiennie). Zespół jelita drażliwego dotyczy około 10% populacji światowej, ale częstość występowania różni się w zależności od kontynentów i krajów. W Polsce szacuje się, że choruje 15-20% społeczeństwa. Zespół jelita drażliwego występuje dwukrotnie częściej u kobiet niż u mężczyzn. Najczęściej chorują osoby między 20 a 40 rokiem życia.
Podstawowe czynniki patofizjologiczne rozwoju IBS
nadwrażliwość trzewną
zaburzenia czynności motorycznej i wydzielniczej jelit
dysbiozę jelitową – zaburzenia w składzie i ilości bakterii bytujących w jelitach
zaburzenia regulacji osi mózg-jelita, na które mogą wpłynąć przebyte w dzieciństwie traumy psychologiczne, zaburzenia mikrobiomu jelitowego, przebyta i wyleczona infekcja bakteryjna, wirusowa lub pasożytnicza żołądkowo-jelitowa
czynniki psychospołeczne oraz współistniejące zaburzenia emocjonalne – nagły czy przewlekły stres, związany np. sytuacją rodzinną
Wyróżnimy cztery podtypy IBS - zespołu jelita drażliwego
z dominującymi zaparciami (IBS-C)
z dominującymi biegunkami (IBS-D)
mieszany – zmienny rytm wyróżnień (IBS-M)
niesklasyfikowana postać IBS (IBS-U)
Jakie są objawy IBS - zespołu jelita drażliwego?
ból brzucha, który może być stały bądź nawracający. Nie ma jednego, konkretnego miejsca bólu, może występować w dowolnej okolicy przewodu pokarmowego
biegunka lub zaparcie stolca
wzdęcie brzucha
domieszka śluzu w kale
nudności, wymioty, zgaga – mogą stanowić objawy towarzyszące, ale nie są objawem dominującym
uczucie zmęczenia
.
Jak zdiagnozować zespół jelita drażliwego?
IBS nie powoduje odchyleń w badaniach laboratoryjnych, obrazowych i endoskopowych. Rozpoznanie ustala się na podstawie występowania typowych objawów. Zgodnie z Kryteriami Rzymskimi IV, schorzenie rozpoznaje się u osób, które doświadczyły nawracającego bólu w jamie brzusznej po raz pierwszy przynajmniej 6 miesięcy wcześniej, a przez ostatnie 3 miesiące średnio co najmniej 1 dzień w tygodniu.
Ból ten związany jest z co najmniej dwiema z poniższych cech:
defekacją
zmianą częstości wypróżnień (biegunka lub zaparcie)
zmianą konsystencji stolca
Jak leczyć IBS?
Zespół jelita drażliwego to patologia nieuleczalna. Jednak często dochodzi do złagodzenia lub nawet eliminacji dolegliwości na długi czas.
Leczenie IBS opiera się na 3 filarach, które powinny być dostosowane indywidualnie do sytuacji zdrowotnej chorego:
leczenie farmakologiczne
dietoterapia
psychoterapia
Wybór odpowiednich działań wymaga indywidualnej oceny stanu pacjenta. Często leczenie IBS wymaga połączenia różnych strategii. Ważna jest współpraca lekarza
i dietetyka, czasami także psychologa czy psychiatry. W pierwszej kolejności osoby
z zespołem jelita drażliwego powinny zadbać o modyfikację stylu życia, czyli wdrożenie aktywności fizycznej, zmianę sposobu żywienia, dążenie do zmniejszenia masy ciała w przypadku nadwagi, otyłości, a także ograniczenie wpływu czynników psychospołecznych.
.
Autorką artykułu jest Malwina Waszkowska, szerzej znana na Instagramie jako @bezglutenufajniejest. W naszej klinice specjalizuje się w leczeniu IBS i innych schorzeń układu pokarmowego.